آزمایشگاه معیارگران جهان

کلیات
آزمایشگاه شرکت معیارگران جهان صلاحیت خود را در انجام خدمات از طریق توجه و برآورده سازی کلیه مواردی که بر روی کیفیت و قابلیت آزمونها تاثیر گذار می‌باشند، اثبات نموده است و کلیه مشتریان خودرا از ارائه خدمات با کیفیت مطمئن ساخته است.
موارد تاثیر گذار بر روی صحت و قابلیت اطمینان به نتایج آزمون آزمایشگاه در زیر تشریح شده است:
۱- بکار گیری کارکنان دارای صلاحیت (بند ۵-۲ نظامنامه)
۲- شرایط محیطی و مکانی مناسب آزمایشگاه (بند ۵-۳ نظامنامه)
۳- بکارگیری روشهای آزمون مناسب (بند ۵-۴ نظامنامه)
۴- بکار گیری تجهیزات مناسب و منطبق با تکنولوژی روز که توانایی برآورده سازی الزامات روش آزمون و کالیبراسیون را دارا باشند (بند ۵-۵ نظامنامه)
۵- قابلیت ردیابی اندازه گیری‌ها با استاندارد‌های بین المللی (بند ۵-۶ نظامنامه)
۶- بکارگیری روشهای مناسب جهت دریافت، نگهداری و تحویل نمونه‌ها (بند ۵-۸ نظامنامه)
۷- روشهای مناسب جهت کنترل کیفیت فعالیتهای آزمون آزمایشگاه (بند ۵-۹ نظامنامه)
۸- انتشار گزارش آزمون مطابق الزامات استاندارد و خواسته‌های مشتریان (بند ۵-۱۰ نظامنامه)

۵-۲ کارکنان
کار کنان آزمایشگاه، که هر یک از آن‌ها وظیفه خاصی را در آزمایشگاه بر عهده دارند، افرادی هستند که صلاحیت لازم را برای فعالیت در آزمایشگاه دارا می‌باشند. کارکنان آزمایشگاه با توجه به تحصیلات، آموزش‌ها، سوابق و مهارتهایی که دارند، برای تصدی سمتهای مختلف آزمایشگاه انتخاب شده اند. ساختار سازمانی آزمایشگاه، همانطور که در بند ۲ و بند ۴-۱ تشریح شده است، به گونه‌ای تنظیم شده است که نظارت کافی بر روی کلیه کارکنان آزمایشگاه صورت می‌پذیرد.
فهرست پرسنل کلیدی آزمایشگاه همراه با جانشینان مربوطه در فهرست امضاهای مجاز و جانشین در آزمایشگاه MJD-MA-01 تعیین شده است. شرح وظایف کارکنان کلیدی آزمایشگاه نیز در کتابچه شرح مسئولیت‌ها و شرایط احراز سمت‌های آزمایشگاه MJD-QM-02 در پیوست همین نظامنامه تشریح شده است. هر یک از کارکنان آزمایشگاه دارای یک پرونده پرسنلی می‌باشد که در آن کلیه اطلاعات مربوطه به فرد شامل وظایف، سوابق کاری، سوابق آموزشی و سایر موارد مرتبط درج می‌گردد.

۵-۲-۱ آموزش کارکنان
کلیه امور آموزش مطابق روش اجرایی آموزش MJP-QM-10 انجام می‌گیرد. کلیه کارکنان دارای فرم شناسنامه آموزشی MJF-QM-22 می‌باشند و یک نسخه از مدارک و گواهینامه‌های آموزشی کارکنان در سوابق آموزشی آنان نگهداری می‌گردد. لازم به ذکر است آگاهی از خط مشی کیفیت آزمایشگاه برای کلیه پرسنل الزامی است. در آزمایشگاه معیارگران جهان، مسئول کیفیت آزمایشگاه مسئول نیازسنجی و پیگیری برنامه آموزشی می‌باشد.

 روش اجرایی آموزش شرکت معیاگران جهان MJP-QM-10

۵-۳ جایگاه و شرایط محیطی
شرایط محیطی آزمایشگاه به نحوی طراحی شده است که الزامات روش‌های آزمون را بر آورده سازد. فضای کاری نیز طوری طراحی شده که انجام فعالیتهای مربوط به آزمون بر روی یکدیگر تاثیر نامطلوب نداشته باشند. شرایط محیطی آزمایشگاه همواره پایش شده و در فرمهای کنترل الزامات فنی آزمایشگاه MJF-TM-07 ثبت می‌شود.
جزئیات بیشتر در ارتباط با شرایط محیطی مورد نیاز در آزمایشگاه در روش اجرایی جایگاه و شرایط محیطی آزمایشگاه MJP-TM-01 درج شده است. ضمناً فضاهای اختصاص یافته برای آزمون به گونه‌ای تعریف شده است که امکانات لازم شامل منابع انرژی، روشنایی، تهویه و. . . را، تا انجام درست آزمون فراهم نماید. همچنین شرایط محیطی را طبق مشخصات و روشهای اجرایی مربوطه و یا مواردی که بر کیفیت نتایج اثری گذارد، پایش، کنترل و ثبت نماید. هر گونه تغییر شرایط محیطی روزانه ثبت شده و در معادلات ومحاسبات مربوطه در نظر گرفته می‌شود.

مدارک مرتبط:
 روش اجرایی جایگاه و محیطی آزمایشگاه MJP-TM-01

۵-۴ روشهای آزمون
۵-۴-۱-کلیات
در آزمایشگاه معیارگران جهان روشهای آزمون مورد استفاده، روشهایی هستند که با استانداردهای ملی و بین المللی مطابقت دارند. مدیر آزمایشگاه هرساله فهرست آزمونها، و دستورالعمل‌ها را بر اساس مراجع مورد استفاده بررسی نموده و از به روز بودن آن‌ها اطمینان حاصل می‌نمایند و در صورت نیاز مدارک مربوطه تجدید نظر می‌شود. کلیه استانداردهای ملی از طریق سایت اطلاع رسانی موسسه استاندارد و یا استعلام ادواری از مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران به روز گردیده و محتویات دستورالعمل‌های کاری نیز منطبق با استانداردهای مربوطه به روز شده و بازنگری میشوند. این روش‌ها شامل جا بجایی، حمل و نقل، انبارش، آماده‌سازی اقلام آزمون و در موارد لزوم محاسبه‌عدم قطعیت اندازه گیریها و همچنین فنون آماری برای تحلیل داده‌های آزمون می‌باشد. کلیه دستورالعمل‌ها، استانداردها، مدارک و داده‌های مرجع مربوط به کار روزانه آزمایشگاه، نگهداری و در دسترس کارکنان قرار داده میشود.

۵-۴-۲-انتخاب روش
روشهای به کار گرفته شده در این آزمایشگاه نیازهای مشتری را برآورده ساخته و برای آزمونها‌هایی که انجام میشوند، مناسب می‌باشند. روشهایی که در استانداردهای ملّی، منطقه‌ای و بین المللی منتشر شده‌اند، استاندارد مرجع شمرده میشوند. در صورتیکه مشتری روشی را که باید بکار رود تعیین نکند آزمایشگاه روشهای مناسبی را که در استانداردهای ملّی، منطقه‌ای و بین المللی ذکر شده یا بوسیله سازمانهای فنی مشهور به کار گرفته شده یا در کتب و مجلات علمی مربوطه منتشر شده و یا به وسیله سازنده تجهیزات مورد استفاده مشخص گردیده باشند، انتخاب می‌کند. هرگاه روش پیشنهادی مشتری نامناسب یا منسوخ تشخیص داده شود، شرکت این موضوع را به اطلاع مشتری میرساند.

۵-۴-۳-روشهای تهیه شده به وسیله آزمایشگاه
استفاده از روشهای آزمون، که شرکت برای استفاده خود، آن‌ها را تهیه کرده است، به کارکنان واجد شرایط که دارای منابع و اطلاعات کافی باشند، واگذار میگردد.

۵-۴-۴-روشهای غیر استاندارد
هر گاه لازم باشد که روشهایی به کار روند که در روشهای استاندارد ذکر نشده‌اند، در مورد آن‌ها با مشتری توافق حاصل شده و اطمینان حاصل می‌گردد که از تمام جهات مشخصات و شرایط مشتری و اهداف آزمون را در بر میگیرد. روش تهیه شده، پیش از آنکه بکار برده شود، به نحو مناسبی صحه گذاری میگردد.

۵-۴-۵-صحه گذاری روش‌ها
صحه گذاری عبارت است از تایید از طریق بررسی و ارائه شواهد عینی مبنی بر اینکه شرایط معینی برای یک کاربرد خاص برآورده شده است. آزمایشگاه روشهای غیر استاندارد و روشهایی را که خود طراحی یا تهیه کرده است و روشهای استانداردی را که برای اهدافی غیر از هدف مورد نظرشان به کار برده میشوند و نیز بسط و تغییر روشهای آزمایش را، صحه گذاری می‌نماید تا بتوان تایید کرد که روش‌ها برای کاربرد مورد نظر مناسب هستند. صحه گذاری تا حدی که لازم است، گسترده خواهد بود تا نیازهای کاربرد معین یا دامنه کاربرد مورد نظر را برآورده سازد. نتایج بدست آمده، دستور کار مورد استفاده در صحه گذاری و نیز تحلیلی در مورد اینکه آیا این روش برای کاربرد مورد نظر مناسب است یا خیر، ثبت می‌گردد.
مدارک مرتبط:
 دستور العمل‌های آزمون:

۵-۴-۶ محاسبه‌عدم قطعیت اندازه گیری
آزمایشگاه شرکت معیارگران جهان، عدم قطعیت مربوط به اندازه گیری‌های خود را از طریق محاسبه هر یک از پارامترهای مرتبط باعدم قطعیت در یک آزمون مورد ارزیابی قرار میدهد. روش‌های مورد استفاده برای محاسبه‌عدم قطعیت آزمون بر اساس استانداردILAC-G17.۲۰۰۲ می‌باشد. روش اجرایی نیز به همین منظور به شماره MJP-TM-04 تدوین شده است که جزئیات بیشتر در آن ذکر شده است.
۵-۴-۷ کنترل داده‌ها
در آزمایشگاه شرکت معیارگران جهان کنترل محاسبات و انتقال داده‌ها در یک فرآیند کاملاً نظامند مورد بازبینی مناسب قرار میگیرد. پذیرش نمونه، ثبت نتایج، تهیه گزارش آزمون برای مشتری، اطلاعات مربوط به ورود و خروج کالا و نگهداری سوابق، بصورت سیستماتیک انجام می‌گیرد. در مواردی که رایانه یا تجهیزات خودکار برای به دست آوردن فناوری، ثبت، گزارش دهی، بایگانی، یا بازیابی داده‌های آزمون مورد استفاده واقع شود، آزمایشگاه تلاش میکند تا اطمینان یابد که:
– نرم‌افزار تهیه شده با شرح کافی مستند میشود و از جهت کافی بودن برای استفاده صحه گذاری میگردد.
– رایانه‌ها و تجهیزات خودکار، تعمیر و نگهداری میشوند و شرایط محیطی و عملیاتی لازم برای آن‌ها فراهم میگردد تا بتوان از کارکرد درست آن‌ها و حفظ درستی داده‌های آزمون و اطمینان حاصل کرد.
مدارک مرتبط:
 روش اجرایی کنترل مستندات و سوابق الکترونیکی MJP-QM-14

۵-۵ تجهیزات
۵-۵-۱ تجهیزات آزمون
کلیه تجهیزات مورد نیاز برای انجام صحیح و دقیق آزمونها در آزمایشگاه فراهم شده است. تجهیزات به گونه‌ای انتخاب شده‌اند که برای انجام فعالیت تعریف شده در آزمایشگاه مناسب باشند.
کلیه تجهیزات آزمایشگاه، کُد گذاری و فهرست شده‌اند و از این طریق مورد شناسایی قرار می‌گیرند. مشخصات هر دستگاه و وسیله آزمون در فرم شناسنامه ابزارهای آزمایشگاه MJF-TM-20درج شده است. همچنین کلیه تجهیزات اندازه گیری آزمایشگاه بر اساس روش اجرایی کنترل تجهیزات آزمون و MJP-QM-11 در فهرست تجهیزات آزمایشگاهی MJF-TM-20 و فرم برنامه ریزی کالیبراسیون ابزار و تجهیزات MJF-QM-23 درج شده اند. در روشهای اجرایی فوق مشخصات تجهیزات، دوره‌های کالیبراسیون، زمان‌های سرویس و سایر اطلاعات مربوطه درج شده است. همچنین کلیه سوابق تجهیزات بر اساس دستورالعمل کار با تجهیزات درشناسنامه ابزارهای آزمایشگاه MJF-TM-20درج و در پرونده تجهیزات نگهداری میشود. بر اساس دستورالعمل کاری، نسبت به انتخاب مسئول سرویس و تعمیر اقدام شده و همچنین دستگاههای آزمایشگاهی بر اساس فهرست کالیبراسیون تجهیزات دارای جدول زمان بندی کالیبراسیون می‌باشند. دستورالعملهای استفاده از تجهیزات بصورت شفاف تهیه و کاربران آموزشهای لازم را برای استفاده از این وسایل می‌بینند. در صورتیکه کارکنان آزمایشگاه به هر دلیلی نسبت به سالم بودن ابزاری مشکوک شوند یا ابزار دچار عیب و نقص شود، یک برچسب «خارج از سرویس» بر روی آن نصب شده و تا زمانیکه از سالم بودن آن از طریق بررسی، تعمیر یا کالیبراسیون اطمینان حاصل نگردد، مورد استفاده قرار نمی‌گیرد. در چنین حالتی مطابق با روش اجرایی کنترل کار نامنطبق MJP-QM-04 اقدام می‌گردد. در صورتیکه به هر علتی تجهیزات از کنترل مستقیم آزمایشگاه خارج شوند، آزمایشگاه قبل از آنکه تجهیزات را مجدداً مورد استفاده قرار دهد از کارکرد صحیح و وضعیت کالیبراسیون آن‌ها اطمینان حاصل می‌نماید.
چنانچه دستگاه و تجهیزات در خارج از محدوده تعریف شده در کالیبراسیون مورد استفاده قرار گیرند باید مجدداً نسبت به انجام کالیبراسیون اقدام نمود.
کلیه تجهیزات آزمایشگاه مطابق دستورالعمل نگهداری و تعمیرات تجهیزات MJW-TM-04 تحت پوشش سیستم نگهداری و تعمیرات می‌باشند. تعمیرات آزمایشگاه به دوصورت بازدید دوره‌ای و یا تعمیرات موردی در اثر اعلام خرابی دستگاه توسط آزمایشگر یا مسئول کیفیت، انجام می‌پذیرد.

مدارک مرتبط:
 روش اجرایی کنترل تجهیزات آزمون MJP-QM-11
 دستورالعمل نگهداری و تعمیرات تجهیزات MJW-TM-04
 روش اجرایی جابجایی تجهیزات آزمون MJP-TM-06

۵-۶ قابلیت ردیابی در اندازه گیری
آزمایشگاه قابلیت ردیابی در اندازه گیری را ازطریق کنترل تجهیزات با استانداردهای مرجع، مواد مرجع و یا دریافت خدمات از پیمانکارانی که در زمینه کالیبراسیون فعالیت دارند، به انجام می‌رساند.
شرکت‌هایی که به آزمایشگاه خدمات کالیبراسیون ارائه می‌کنند باید به استانداردهای ملّی یا بین المللی متصل بوده و دارای گواهینامه تایید صلاحیت معتبر از اداره استاندارد استان مربوطه و یا نظام تایید صلاحیت مؤسسه استاندارد ایران باشند. در مواردی که ممکن است آزمایشگاه برای کالیبراسیون تجهیزات یا آزمون خود از استانداردهای مرجع یا مواد مرجع استفاده نماید، استانداردهای مرجع بر طبق دوره‌های مشخص شده، در برنامه کالیبراسیون تجهیزات قرار می‌گیرند. استانداردهای اولیه و اندازه گیری دستگاه‌ها می‌بایست مطابق استاندارد بین المللی یکاها (SI) باشد. جزییات خرید، دریافت و نگهداری مواد مرجع و استانداردها جهت آزمون، بر اساس مشخصات و دستورالعمل‌های شرکت سازنده یا عرضه کننده می‌باشد. کلیه تجهیزات مورد استفاده در آزمون و از جمله تجهیزات مورد استفاده در اندازه گیری فرعی (مثلاٌ برای شرایط محیطی) که تاثیر مهمی بر روی صحت یا اعتبار نتیجه آزمون داشته باشند، پیش از آنکه به خدمت در آیند، کالیبره می‌شوند. در این زمینه آزمایشگاه یک روش اجرایی با عنوان روش اجرایی کنترل تجهیزات آزمون MJP-QM-11 تدوین نموده است.

مدارک مرتبط:
 روش اجرایی کنترل تجهیزات آزمون MJP-QM-11

۵-۷ نمونه برداری
این بند استاندارد در آزمایشگاه شرکت معیارگران جهان کاربرد ندارد.
۵-۸- جا به جایی اقلام آزمون
۵-۸-۱ جابجایی نمونه‌های آزمون
آزمایشگاه جهت دریافت اقلام مورد آزمون بر اساس روش اجرایی جابجایی اقلام مورد آزمون MJP-TM-05 عمل می‌نماید. بر اساس این روش اجرایی هر نمونه بعد از وصول ابتدا مورد بازرسی قرار گرفته تا نسبت به شرایط نمونه، حمل و نقل و اطمینان از مشخصات نمونه با درخواست مشتری اطمینان حاصل گردد. در صورت وجود هر گونه مغایرت از ورود آن‌ها (شامل دریافت و جابجایی در آزمایشگاه) ممانعت میگردد. پس از پذیرش نمونه کد ردیابی انحصاری برای نمونه تهیه می‌گردد که بر روی نمونه و برگه آزمون ثبت میگردد. کارکنان آزمایشگاه از طریق کُد ردیابی، نمونه و آزمون را شناسایی می‌نمایند. مدارک مربوط به نتایج توسط کد ردیابی نمونه در مدارک فنی ازمایشگاه قابل ردیابی است. کلیه نمونه‌های آزمون طوری نگهداری می‌شوند که در طول انبارش، جابجایی و آماده سازی دچار خرابی یا زوال نگردند.

مدارک مرتبط:
 روش اجرایی جابجایی اقلام مورد آزمون MJP-TM-05

۵-۹ تضمین کیفیت نتایج آزمون
آزمایشگاه جهت اطمینان از نتایج آزمون، فعالیتهای مختلفی را جهت کنترل کیفیت اجرا مینماید. فعالیتهایی که جهت پایش کیفیت آزمون در این آزمایشگاه انجام میشود عبارتند از:
۱- کنترل صحت آزمون
۲- استفاده از استانداردهای ملی و بین المللی
۳- استفاده از مواد مرجع گواهی شده
۴- شرکت در مقایسه‌های بین آزمایشگاهی و یا برنامه‌های آزمون کفایت تخصصی
۵- کالیبراسیون دوره‌ای تجهیزات تاثیر گذار درنتایج آزمون
۶- بررسی‌های میانی تجهیزات آزمایشگاه با مواد و یا استانداردهای مرجع
۷- تکرار آزمونها
۸- کنترل آزمونها نامنطبق و. . .
مدیرفنی آزمایشگاه و سایر کارکنان با توجه به قابل کاربرد بودن هر یک از موارد فوق، فعالیتهای مرتبط را پیگیری می‌نمایند.

مدارک مرتبط:
 روش اجرایی تضمین کیفیت نتایج آزمون MJP-TM-02

۵-۱۰ گزارش دهی نتایج
گزارشات آزمون توسط آزمایشگاه به دقت، واضح، واقع بینانه، بدون ابهام و خط خوردگی و بر طبق روش اجرایی تهیه گزارش آزمون MJP-TM-03 تهیه می‌شوند و پس از تایید توسط آزمایشگاه قابل ارسال برای مشتری می‌باشند. الزامات و مواردی که براساس استاندارد ISO /IEC ۱۷۰۲۵ خواسته شده است در گزارش آزمون درج میگردد.
هر گزارش آزمون حاوی اطلاعاتی میباشد که شرح کامل آن‌ها در روش اجرایی تهیه گزارش آزمون MJP-TM-03 درج شده است.
هنگامی که اظهارنظرها و تفسیرهایی در گزارش آزمون ذکر شود، آزمایشگاه مبنایی را که این اظهار نظرها و تفسیرها بر پایه آن ابراز شده است مدون می‌سازد.

مدارک مرتبط:
 روش اجرایی تهیه گزارش آزمون MJP-TM-03

۶- پیوستهای نظامنامه:
۱- کتابچه شرح مسئولیت‌ها و شرایط احراز سمت MJD-QM-02
۲- فهرست امضاهای مجاز و تعیین جانشین MJD-MA-01
۳- فرم تعهد و رازداری MJF-QM-01
۴- فهرست اصلی مستندات MJD-QM-01